Mẹo dân gian chữa tắc tia sữa hiệu quả cho phụ nữ sau sinh

Mẹo dân gian chữa tắc tia sữa có thể được xem là một phương pháp hỗ trợ trong việc điều trị tình trạng chữa tắc tia sữa. Bên cạnh các phương pháp điều trị y khoa, nhiều mẹ bỉm sữa cũng tìm đến các mẹo dân gian để cải thiện tình trạng này. Bài viết này sẽ tổng hợp và phân tích các mẹo dân gian chữa tắc tia sữa phổ biến, giúp các mẹ hiểu rõ và áp dụng đúng cách.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc Trung tâm Sức khoẻ phụ nữ và Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Nguyên nhân gây tắc tia sữa 

Tắc tia sữa, còn gọi là tắc ống dẫn sữa hay tắc tuyến sữa, là tình trạng khi sữa mẹ bị ứ đọng trong các ống dẫn sữa, gây cản trở dòng chảy của sữa. Tình trạng này không chỉ làm cho việc cho con bú trở nên khó khăn mà còn gây đau đớn cho người mẹ. Tắc tia sữa có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong quá trình cho con bú, nhưng thường gặp nhất là trong khoảng từ 6 đến 8 tuần sau sinh.

Nguyên nhân gây tắc tia sữa rất đa dạng, bao gồm: việc mẹ không cho bé bú thường xuyên, ít hút sữa ra ngoài, tình trạng dư thừa sữa trong bầu ngực hoặc bé ngậm vú sai cách, không khớp với quầng vú mẹ.

Tắc tia sữa có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ.

2.Tại sao cần phải thông tắc tia sữa?

Tắc tia sữa là tình trạng khi các ống dẫn sữa bị nghẽn, khiến sữa không thể lưu thông ra ngoài. Nếu không được can thiệp kịp thời, tắc tia sữa có thể không tự thuyên giảm mà còn có nguy cơ phát triển thành viêm tuyến vú, một dạng nhiễm trùng vú.

Theo các bác sĩ, sốt là triệu chứng thường gặp khi tắc tia sữa. Tuy nhiên, nếu mẹ bị đau dữ dội, vú bị sưng đỏ và có sốt kèm theo các triệu chứng khác như mệt mỏi, đau đầu, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng. Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến tụ mủ, áp xe vú và cần phải phẫu thuật dẫn lưu mủ.

Do đó, việc sớm nhận diện dấu hiệu tắc tia sữa và thực hiện các biện pháp thông tắc sữa là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro và cải thiện những tình trạng này.

Một số biểu hiện tắc tia sữa bao gồm:

• Bầu vú căng cứng, sưng to và gây cảm giác đau nhức
• Khi vắt sữa, sữa có thể tạo thành lớp bóng vàng hoặc vón cục.
• Cảm giác nóng hoặc lạnh ở vùng vú bị tắc sữa, kèm theo các triệu chứng như đau đầu và mệt mỏi.

Khi gặp phải những dấu hiệu này, mẹ cần chú ý áp dụng các biện pháp hỗ trợ thông tắc sữa tại nhà hoặc tìm đến sự tư vấn của bác sĩ để điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Hiện nay, có nhiều phương pháp giúp điều trị tình trạng tắc tia sữa, trong đó một số mẹo dân gian chữa tắc tia sữa đã được chứng minh có hiệu quả và thường được các bà mẹ chia sẻ với nhau như một trong những biện pháp giải quyết thắc mắc bị tắc tia sữa phải làm sao.

3. Các phương pháp chữa tắc tia sữa theo dân gian

3.1. Uống nước lá đinh lăng

Lá đinh lăng được sử dụng như một mẹo dân gian chữa tắc tia sữa nhờ vào các đặc tính giúp thông sữa. Cách thực hiện như sau:

• Lấy 150 – 200g lá đinh lăng tươi, rửa sạch và để ráo nước.
• Đun lá đinh lăng với 200ml nước, đảo đều trong khoảng 7-10 phút để các dưỡng chất trong lá tiết ra hết.
• Sau khi nước nguội, chắt lấy nước đầu để uống, tiếp theo đổ thêm 200ml nước vào nồi, đun sôi và chắt lấy nước lần hai.
• Có thể áp dụng uống nước lá đinh lăng xen kẽ với nước lọc trong 2-3 ngày liên tiếp để cải thiện tình trạng tắc tia sữa.

3.2. Dùng lá mít chữa tắc tia sữa

Một mẹo chữa tắc tia sữa khác là sử dụng lá mít để hỗ trợ thông tắc tia sữa. Cách thực hiện như sau:

• Chuẩn bị 7-9 lá mít tươi, rửa sạch và để ráo nước.
• Hơ lá mít trên lửa cho nóng, sau đó áp lên vùng ngực và dùng tay day nhẹ để giúp thông sữa, giữ lá trên ngực cho đến khi nguội.
• Lặp lại quy trình này từ 3-4 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

3.3. Đắp lá bắp cải lên ngực

Một trong những phương pháp phổ biến trong dân gian để chữa tắc tia sữa là đắp lá bắp cải. Cách thực hiện:

• Lấy lá bắp cải tươi, rửa sạch và cắt theo hình khuôn ngực, đục lỗ ở giữa để lộ đầu vú, sau đó để cho ráo nước.
• Cho lá bắp cải vào tủ lạnh trong khoảng 20-30 phút để lá lạnh.
• Đắp lá bắp cải lên ngực và giữ nguyên trong khoảng 20 phút, sau đó dùng khăn sạch và mềm lau nhẹ quanh bầu ngực.
• Phụ nữ sau sinh có thể áp dụng phương pháp này 3 lần mỗi ngày và kéo dài trong 2-3 tuần để đạt hiệu quả rõ rệt.

3.4. Đắp và uống lá bồ công anh

Lá bồ công anh cũng là một mẹo dân gian chữa tắc tia sữa thường được sử dụng để thông tắc tia sữa tại nhà. Cách thực hiện như sau:

• Lấy lá bồ công anh, rửa sạch và ngâm trong nước muối loãng để sát khuẩn, sau đó để ráo nước.
• Giã nát hoặc xay nhuyễn lá, chắt lấy nước cốt để uống và sử dụng phần bã để đắp lên ngực.

Lá bồ công anh là một trong những mẹo dân gian chữa tắc tia sữa khá hiệu quả.

4. Một số phương pháp hỗ trợ chữa tắc tia sữa khác 

4.1. Thay đổi tư thế cho con bú

Một trong những cách chữa tắc tia sữa là thay đổi tư thế cho con bú sao cho đúng và thuận lợi. Các tư thế bú sau đây có thể giúp mẹ cải thiện tình trạng tắc tia sữa:

• Tư thế ôm bóng: Mẹ để trẻ nằm nghiêng, mặt đối diện với mẹ. Chân của trẻ đặt dưới cánh tay cùng bên với vú đang cho bú. Mẹ dùng một tay đỡ đầu của bé, tay còn lại ôm lấy bầu vú để trẻ bú.
• Tư thế bế giữ chéo: Mẹ dùng tay đối diện với bên vú đang cho bé bú để giữ đầu bé. Cổ tay của mẹ đặt giữa hai bả vai của bé, ngón tay cái đặt sau một tai, các ngón còn lại giữ phía sau tai kia. Tay còn lại của mẹ nâng vú lên giống như khi cầm nôi.
• Tư thế nôi: Đặt đầu của em bé tựa vào khuỷu tay bên vú mà bé sẽ bú, tay còn lại của mẹ ôm vú, ngón cái đặt lên núm vú, ngón trỏ đặt ở cằm của bé. Sau đó, mẹ nhẹ nhàng nén núm vú để hướng về phía mũi bé.
• Tư thế nằm nghiêng: Cả mẹ và bé đều nằm nghiêng về một bên. Mẹ có thể dùng tay bên còn lại để nâng vú khi cần thiết.
• Tư thế tự do: Phương pháp này phù hợp cho phụ nữ có bầu ngực nhỏ hoặc trẻ sơ sinh có dạ dày nhạy cảm hoặc hay bị đầy hơi. Mẹ tựa lưng vào giường, dùng gối đỡ lưng. Sau đó, mẹ đặt bé nằm sấp trên cơ thể, đầu gần vú của mẹ. Trọng lực sẽ giúp bé áp sát vào mẹ khi bú.

Cần chú ý đến các tư thế cho trẻ sơ sinh bú sữa mẹ để hạn chế tình trạng tắc tia sữa.

4.2. Xoa bóp chữa tắc tia sữa

Xoa bóp bầu ngực là một biện pháp phổ biến giúp giảm tắc tia sữa. Mẹ có thể thực hiện như sau:

• Chọn tư thế nằm thoải mái, thường là nằm ngửa.
• Dùng một tay xoa nhẹ phần ngực bị tắc, tay còn lại đỡ bầu ngực.
• Dùng ngón trỏ và ngón giữa ấn nhẹ vào cục sữa bị tắc theo hướng từ trong ra ngoài và ngược lại. Lặp lại động tác này nhiều lần, kết hợp với việc day nhẹ bầu ngực.
• Cuối cùng, mẹ có thể nặn nhẹ núm vú để kiểm tra xem sữa có thoát ra ngoài không. Nếu có thể, nên thực hiện xoa bóp trước khi cho bé bú để làm mềm bầu ngực và giúp sữa dễ dàng tiết ra.

4.3. Hút sữa

Hút sữa là một phương pháp phổ biến giúp giảm tình trạng tắc tia sữa, đặc biệt đối với các mẹ có nhiều sữa. Việc sử dụng máy hút sữa thường xuyên không chỉ giúp giảm tình trạng sữa bị tắc, mà còn giúp mẹ lưu trữ sữa và có thêm sữa cho bé sau này. 

Các mẹo dân gian chữa tắc tia sữa đều mang tính chất hỗ trợ và có thể hiệu quả với một số người, tuy nhiên nếu tình trạng tắc tia sữa không được cải thiện, người mẹ cần chủ động đi khám và biện pháp điều trị y tế kịp thời.

5. Các biện pháp hỗ trợ nhằm hạn chế tình trạng tắc tia sữa

Bên cạnh các mẹo dân gian chữa tắc tia sữa, phụ nữ sau sinh có thể được hỗ trợ thêm từ các nhân viên y tế có kinh nghiệm trong việc xử lý tắc tia sữa, đặc biệt trong giai đoạn còn ở bệnh viện. Một trong những biện pháp quan trọng là sử dụng máy hút sữa, đặc biệt khi trẻ không thể bú hết lượng sữa mẹ. Máy hút sữa giúp giảm tình trạng ứ đọng sữa và tránh gây tắc nghẽn ống dẫn sữa.

Ngoài ra, việc chọn áo ngực phù hợp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ tắc tia sữa. Áo ngực nên được chọn vừa vặn, không có gọng để tránh tạo áp lực lên bầu ngực, từ đó hạn chế việc tắc nghẽn các ống dẫn sữa.

Một biện pháp khác là chườm nóng. Người mẹ có thể sử dụng khăn nhúng nước ấm và đặt lên vùng ngực bị tắc tia sữa trước khi cho bé bú. Hoặc mẹ cũng có thể đứng dưới vòi sen để nước ấm tưới trực tiếp lên vùng ngực bị tắc, giúp làm mềm các cục sữa bị ứ đọng.

Tuy nhiên, nếu sau khi áp dụng các mẹo dân gian chữa tắc tia sữa, người mẹ có dấu hiệu sốt hoặc cảm thấy cục sữa bị tắc trở nên lớn và không thuyên giảm, việc chủ động đi khám bác sĩ là rất quan trọng để nhận được sự tư vấn và điều trị kịp thời. Người mẹ không nên trì hoãn việc đi khám để tránh các biến chứng không mong muốn.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.