Thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng như thế nào và cách điều trị

Thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng, đặc biệt là trong giai đoạn giao mùa, có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và kéo dài quanh năm. Mặc dù dị ứng do thời tiết thường không gây tác động nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống, gây cản trở cho các hoạt động sinh hoạt và công việc hàng ngày của người bệnh.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ [….], chuyên ngành [….], tại […]

1.Triệu chứng dị ứng thời tiết

Khi bị dị ứng thời tiết, triệu chứng phổ biến nhất là viêm mũi dị ứng. Tình trạng này xảy ra do hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các chất gây dị ứng từ môi trường, đặc biệt là các chất dị nguyên ngoài trời. Các chất dị nguyên thường gặp bao gồm phấn hoa từ cây cỏ, cỏ dại, và thực vật thụ phấn gió hay do thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng. Nhưng trong đa số trường hợp, phấn hoa từ thực vật được thụ phấn nhờ côn trùng thường có trọng lượng nặng hơn, ít bay lơ lửng trong không khí và hiếm khi gây ra phản ứng dị ứng.

Mặc dù dị ứng thời tiết ít xảy ra hơn và mùa đông, nhưng viêm mũi dị ứng có thể xảy ra quanh năm, tùy thuộc vào tác nhân gây dị ứng và khu vực sinh sống. Người bệnh cũng có thể phản ứng với các chất dị nguyên trong nhà, chẳng hạn như nấm mốc, lông động vật (chó, mèo), hoặc bụi nhà. Thời điểm thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng làm xuất hiện triệu chứng dị ứng và mức độ nặng nhẹ phụ thuộc vào yếu tố kích hoạt dị ứng của từng cá nhân.

Các triệu chứng dị ứng thời tiết thường gặp:

• Hắt hơi liên tục
• Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
• Ngứa mắt, chảy nước mắt
• Viêm xoang, viêm họng hoặc viêm tai
• Viêm tai giữa

Các biểu hiện dị ứng thời tiết ít gặp hơn:

• Đau đầu
• Khó thở
• Khò khè

Hắt xì là triệu chứng thường thấy của viêm mũi dị ứng.

Ngoài ra, nhiều người bị dị ứng thời tiết có nguy cơ cao mắc hen suyễn, đặc biệt nếu họ nhạy cảm với các chất gây dị ứng theo mùa. Trường hợp bị viêm mũi dị ứng do thời tiết, các chất dị nguyên theo mùa cũng có thể là tác nhân khởi phát cơn hen suyễn .

2.Nguyên nhân gây dị ứng thời tiết

Dị ứng thời tiết là kết quả của tình trạng rối loạn trong hệ thống miễn dịch. Khi gặp các yếu tố kích thích từ môi trường bên ngoài, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách sản sinh kháng thể và các chất hóa học như histamine để bảo vệ. Tuy nhiên, chính các phản ứng này lại gây ra các triệu chứng dị ứng và là tác nhân thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng.

Nguyên nhân dẫn đến viêm mũi dị ứng – triệu chứng phổ biến nhất của dị ứng thời tiết có thể thay đổi tùy theo điều kiện thời tiết và mùa trong năm. Một số yếu tố chính bao gồm:

2.1 Mối liên hệ giữa thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng

Những ngày khô, có gió:

Gió mang phấn hoa phát tán trong không khí, gây ra tình trạng viêm mũi dị ứng hay còn gọi là sốt cỏ khô. Người nhạy cảm với phấn hoa nên hạn chế ra ngoài vào thời điểm này và đóng cửa sổ vào những ngày này.

Thời tiết mưa hoặc ẩm ướt:

Độ ẩm cao là môi trường thuận lợi cho nấm mốc và mạt bụi phát triển, gây dị ứng. Tuy nhiên, với những người nhạy cảm với phấn hoa, thời tiết ẩm có thể mang lại sự dễ chịu hơn do phấn hoa sẽ bị giữ lại trên mặt đất.

Không khí lạnh:

Không khí lạnh có thể kích hoạt các triệu chứng dị ứng, đặc biệt ở người bị hen suyễn dị ứng. Tập thể dục ngoài trời trong điều kiện lạnh cũng dễ làm tăng nguy cơ ho và khó thở.

Nhiệt độ cao:

Những ngày nóng bức làm gia tăng tình trạng ô nhiễm không khí. Ozone và khói bụi là các tác nhân nguy hiểm cho người mắc hen suyễn dị ứng.

Sự thay đổi theo mùa:

• Mùa xuân: Phấn hoa từ cây cỏ bắt đầu xuất hiện từ tháng 2-3, gây dị ứng phổ biến.
• Mùa hè: Phấn hoa cỏ trong những tháng đầu hè thường kích hoạt các phản ứng dị ứng.
• Mùa thu: Sương lạnh vào cuối thu có thể gây kích ứng và làm gia tăng các triệu chứng dị ứng.
• Mùa đông: Các chất dị nguyên trong nhà như lông thú cưng và mạt bụi thường trở thành vấn đề khi người bệnh dành nhiều thời gian trong nhà.

2.2 Biện pháp giảm thiểu các tác nhân gây dị ứng trong nhà

• Giặt ga trải giường và vỏ gối bằng nước nóng ít nhất mỗi tuần một lần.
• Sử dụng vỏ bọc chống dị ứng cho giường và gối.
• Xử lý rò rỉ nước và làm sạch các khu vực có thể bị ẩm mốc.
• Vệ sinh thường xuyên các thiết bị như máy tạo độ ẩm, điều hòa, và tủ lạnh.
• Dùng máy hút ẩm để giảm độ ẩm trong nhà.
• Giặt sạch thảm, đồ bọc nội thất và các vật dụng như thú nhồi bông.

Sử dụng máy hút ẩm để giảm độ ẩm dư thừa cũng là một cách để giảm các chất gây dị ứng trong nhà

Những biện pháp trên không chỉ giúp giảm triệu chứng do thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng mà còn cải thiện đáng kể chất lượng không gian sống, hỗ trợ người bệnh kiểm soát tình trạng dị ứng thời tiết.

3.Dị ứng thời tiết bao lâu thì khỏi?

Dị ứng thời tiết là một bệnh lý dễ tái phát, đặc biệt khi có sự thay đổi về môi trường sống hoặc thời tiết trở nên khắc nghiệt . Thời gian điều trị và hồi phục bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là các trường hợp cụ thể:

3.1 Trong trường hợp dị ứng nhẹ

• Triệu chứng: Tổn thương da và sức khỏe ở mức độ nhẹ, ít gây khó chịu hoặc cản trở sinh hoạt.
• Thời gian khỏi bệnh: Nếu áp dụng điều trị đúng phương pháp, kết hợp ăn uống lành mạnh, sinh hoạt khoa học và tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ, các triệu chứng bệnh thường thuyên giảm và cải thiện nhanh chóng trong khoảng 1 – 2 ngày.
• Điều kiện: Bệnh nhân cần giữ gìn vệ sinh da, tránh tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng và duy trì chế độ chăm sóc hợp lý.

3.2. Trong trường hợp dị ứng cấp tính

• Triệu chứng: Mức độ nghiêm trọng hơn so với dị ứng nhẹ, có thể gây khó chịu nhưng không để lại tổn thương da nghiêm trọng hoặc biến chứng lâu dài.
• Thời gian khỏi bệnh: Với việc sử dụng thuốc đúng liều lượng, chăm sóc da cẩn thận, kết hợp chế độ ăn uống cân đối, bệnh nhân thường cần khoảng 1 tuần để các triệu chứng do việc thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng thuyên giảm và dần hồi phục hoàn toàn.

3.3. Trong trường hợp mạn tính

• Triệu chứng: Là mức độ nghiêm trọng nhất khi dị ứng thời tiết chuyển sang giai đoạn mạn tính. Tình trạng này thường đi kèm tổn thương da kéo dài, nguy cơ tái phát cao và có thể gây biến chứng.
• Thời gian điều trị: Trường hợp này rất khó xác định thời gian hồi phục cụ thể và điều trị dứt điểm. Quá trình điều trị thường kéo dài và đòi hỏi nhiều nỗ lực, bao gồm cả việc dùng thuốc liên tục theo chỉ định bác sĩ, đặc biệt trong điều kiện thời tiết thay đổi hoặc khi chuyển sang môi trường sống mới.

Ngoài ra,dị ứng thời tiết ở giai đoạn mạn tính có thể dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng khác như:

• Viêm mũi dị ứng
• Viêm da cơ địa
• Mề đay mạn tính
• Hen phế quản
• Viêm đường hô hấp cấp

Việc nhận biết và điều trị sớm sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

4. Điều trị dị ứng thời tiết

Mặc dù không thể tránh được sự thay đổi của thời tiết – nguyên nhân chính gây dị ứng, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp nhằm giảm triệu chứng và kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả do thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng.

4.1. Biện pháp dự phòng và kiểm soát triệu chứng

Theo dõi thời tiết:

Kiểm tra thông tin về lượng phấn hoa, nấm mốc và chỉ số ô nhiễm không khí (như chỉ số Ozone) tại địa phương. Hạn chế ra ngoài vào những ngày lượng phấn hoa cao hoặc khi không khí ô nhiễm nghiêm trọng.

Chuẩn bị trước cho mùa dị ứng:

Nếu người bệnh thường bị dị ứng vào một thời điểm nhất định trong năm, như phấn hoa vào mùa xuân hay ragweed vào mùa thu, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để bắt đầu sử dụng thuốc chống dị ứng trước khoảng 2 tuần. Điều này giúp ngăn chặn các triệu chứng trước khi phản ứng dị ứng xuất hiện.

Kiểm soát môi trường trong nhà:

• Sử dụng điều hòa không khí để lọc phấn hoa và nấm mốc.
• Dùng máy hút ẩm để giảm độ ẩm, hạn chế sự phát triển của nấm mốc và mạt bụi.
• Đóng kín cửa sổ, đặc biệt vào những ngày gió mạnh.

Tránh khói thuốc lá:

Khói thuốc lá có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng dị ứng, vì vậy cần tuyệt đối tránh tiếp xúc.

Sử dụng khẩu trang:

Đeo khẩu trang chống bụi khi ra ngoài trời, nhất là trong những ngày gió lớn hoặc lượng phấn hoa cao.

4.2. Xác định nguyên nhân gây dị ứng

Kiểm tra y khoa:

Không nên tự suy đoán nguyên nhân gây dị ứng. Gặp bác sĩ để thực hiện xét nghiệm dị ứng da giúp xác định chính xác các tác nhân gây dị ứng. Bác sĩ có thể đề xuất liệu pháp miễn dịch (như tiêm dị ứng) nhằm kiểm soát tình trạng dị ứng lâu dài, bất kể thời tiết hoặc mùa.

Khám tai, mũi, họng:

Trong trường hợp các triệu chứng xuất hiện vào một thời điểm nhất định trong năm, bác sĩ có thể chẩn đoán viêm mũi dị ứng theo mùa thông qua kiểm tra lâm sàng.

4.3. Phương pháp điều trị

Thuốc không kê đơn (OTC):

• Thuốc chống dị ứng (antihistamine): Như cetirizine (Zyrtec).
• Thuốc kết hợp: Có chứa acetaminophen, diphenhydramine và phenylephrine.

Thuốc kê đơn:

Thuốc xịt mũi chứa steroid: Giúp giảm viêm và làm dịu các triệu chứng.

Có thể sử dụng thuốc xịt mũi steroid theo toa nếu không thể tránh các chất gây dị ứng hoặc do thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng.

Liệu pháp miễn dịch (tiêm dị ứng):

Trong các trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị tiêm dị ứng nhằm giảm độ nhạy cảm của hệ miễn dịch với các chất gây dị ứng.

4.4. Lưu ý về tác dụng phụ

Một số loại thuốc chống dị ứng có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn, bao gồm:

• Buồn ngủ.
• Chóng mặt.
• Nhầm lẫn hoặc giảm tập trung.

Nếu gặp các triệu chứng do thời tiết ảnh hưởng đến dị ứng, hãy thông báo ngay cho bác sĩ để điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp. 

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói khám và tư vấn điều trị viêm da cơ địa dị ứng dành cho mọi khách hàng ở mọi lứa tuổi. Khách hàng có nguy cơ như cơ địa dị ứng, bị ảnh hưởng của điều kiện môi trường xung quanh như thời tiết, khí hậu, độ ẩm, vật nuôi…sẽ được khám và thực hiện các xét nghiệm bao gồm:

• Khám chuyên khoa Da liễu
• Thực hiện các xét nghiệm như: định lượng IgE, vi nấm soi tươi, định lượng IgE đặc hiệu với các dị nguyên dị ứng hô hấp – thức ăn (Panel 1 Việt), xét nghiệm Rida Allergy Screen (panel 1)…

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.