Tắc ruột do khối u chèn ép là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây tắc nghẽn ruột, đặc biệt gặp ở bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Khối u phát triển trong hoặc ngoài ruột có thể chèn ép, làm cản trở dòng chảy của thức ăn và chất lỏng trong đường tiêu hóa, từ đó gây tắc ruột. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương – Bác sĩ nội soi tiêu hóa – Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
1.Tắc ruột là tình trạng gì?
Tắc ruột là tình trạng ruột bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn, có thể xảy ra ở ruột non hoặc ruột già. Ruột có vai trò quan trọng trong việc di chuyển thức ăn và chất thải từ dạ dày đến trực tràng, nơi các chất thải sẽ được thải ra ngoài dưới dạng phân. Khi ruột bị tắc, quá trình di chuyển thức ăn và chất thải sẽ bị ngừng trệ, làm chậm quá trình tiêu hóa.
Sự tắc nghẽn này có thể khiến các chất thải, khí thải và dịch tiêu hóa bị mắc lại phía sau điểm tắc, gây áp lực và tổn thương mô ruột. Tắc ruột có thể làm gián đoạn hoạt động bình thường của ruột, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Khi bị tắc ruột, thời gian điều trị rất quan trọng. Vì vậy, nếu có các triệu chứng tắc nghẽn, bệnh nhân cần đến bệnh viện ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
2. Các vị trí tắc ruột do khối u chèn ép
Các vị trí tắc ruột do khối u chèn ép bao gồm:
2.1 Ruột non
- Tỷ lệ tắc nghẽn: Khoảng 80% các trường hợp tắc ruột xảy ra ở ruột non.
- Chức năng của ruột non: Kết nối dạ dày với ruột già, vận chuyển thức ăn và nước từ dạ dày đến ruột già. Ngoài ra, ruột non còn phân hủy thức ăn và hấp thụ nước cùng các chất dinh dưỡng từ thực phẩm.
- Nguyên nhân tắc ruột: Khối u phát triển trong hoặc ngoài ruột non có thể chèn ép, gây tắc nghẽn và cản trở dòng chảy của các chất trong ruột.
2.2 Ruột già
- Bao gồm đại tràng và trực tràng.
- Chức năng của ruột già: Tiếp tục quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng bắt đầu từ ruột non và chuyển đổi thức ăn cùng nước thành chất thải được thải ra dưới dạng phân.
- Tỷ lệ tắc nghẽn: Chiếm khoảng 20% tổng số các trường hợp tắc ruột.
- Đặc điểm: Tắc ruột già không phổ biến trong dân số chung nhưng thường gặp ở những người bị ung thư ruột kết. Khoảng 40% số người mắc ung thư ruột kết được chẩn đoán khi họ phải nhập viện cấp cứu do các triệu chứng tắc ruột do khối u chèn ép.
Khi bị tắc ruột do khối u chèn ép, việc chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng để giảm nguy cơ biến chứng có thể xảy ra.
3.Dấu hiệu tắc ruột do khối u chèn ép
Bệnh nhân bị tắc ruột, dù tắc ruột do khối u chèn ép hay bởi các nguyên nhân khác, thường đều có các triệu chứng đặc trưng như sau:
- Đau bụng: Cơn đau xuất hiện đột ngột, dữ dội, kéo dài từ 2-3 phút rồi giảm dần, nhưng sau một khoảng thời gian lại tái diễn. Ban đầu, cơn đau chỉ xuất hiện ở một vùng bụng cụ thể, sau đó lan rộng ra toàn bụng. Khoảng cách giữa các cơn đau sẽ ngắn dần khi tình trạng bệnh tiến triển. Cơn đau thường có tính chất co thắt và tăng dần về mức độ.
- Buồn nôn và nôn mửa: Cảm giác buồn nôn và nôn mửa thường xuất hiện cùng lúc với cơn đau. Thời điểm đầu, bệnh nhân có thể nôn thức ăn vừa ăn vào dạ dày. Sau đó, khi thức ăn trong dạ dày hết, bệnh nhân sẽ nôn ra nước mật và dịch tiêu hóa. Nếu tình trạng nôn kéo dài, cuối cùng bệnh nhân có thể nôn ra phân, đây là dấu hiệu của tắc ruột nặng.
- Bí trung tiện và đại tiện: Triệu chứng này xảy ra khi các chất trong lòng ruột không thể di chuyển, cho thấy ruột đã hoàn toàn ngừng hoạt động. Ban đầu, ruột còn có sự co bóp để cố gắng đẩy hơi và phân ra ngoài, nhưng khi các chất này đã hết, bệnh nhân sẽ không thể xì hơi (bí trung tiện) hay đi đại tiện được.
- Chướng bụng: Tình trạng bụng căng, đầy do ruột chứa dịch và khí. Khi gõ vào bụng, có thể nghe thấy tiếng vang. Ở những bệnh nhân có thành bụng mỏng, có thể quan sát thấy quai ruột nổi lên trên thành bụng. Khi các cơn đau xuất hiện, chiếu ánh sáng vào bụng có thể thấy hiện tượng sóng nhu động của quai ruột, di chuyển như rắn bò trong bụng, được gọi là “hiện tượng rắn bò trong tắc ruột cơ học.”
Bệnh nhân bị tắc ruột do khối u chèn ép thường có cảm giác buồn nôn và nôn xuất hiện cùng với cơn đau.
4.Điều trị tắc ruột do u đại tràng
Điều trị tắc ruột do u đại tràng cần tuân thủ hai nguyên tắc cơ bản:
- Khôi phục sự lưu thông bình thường cho đường tiêu hóa.
- Điều trị ung thư đại tràng.
Phương pháp điều trị chủ yếu đối với bệnh nhân bị tắc ruột do ung thư đại tràng là phẫu thuật cấp cứu, chiếm khoảng 20,7% trường hợp. Tuy nhiên, việc thực hiện phẫu thuật cấp cứu ở những bệnh nhân có nhiều yếu tố nguy cơ, đặc biệt là người cao tuổi, người suy dinh dưỡng do khối u đã gây tắc ruột trong thời gian dài, làm suy giảm sức khỏe, thiếu máu và chưa chuẩn bị tốt cho phẫu thuật, sẽ làm tăng nguy cơ biến chứng và tử vong.
Phương pháp phổ biến nhất để điều trị tình trạng tắc ruột do bị khối u chèn ép là phẫu thuật.
Bệnh nhân ung thư đại tràng thường có nhiều bệnh lý kèm theo, như tiểu đường, tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, các bệnh lý về phổi… Điều này làm cho quá trình điều trị trở nên phức tạp và đòi hỏi sự can thiệp điều trị toàn diện hơn.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.
Với gần 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nội soi tiêu hóa, Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương đã thực hiện thành công nhiều trường hợp can thiệp nội soi phức tạp, phát hiện nhiều tổn thương ung thư tiêu hóa ở giai đoạn sớm, đem lại sức khỏe và sự an tâm cho nhiều bệnh nhân. Bác sĩ Phương chuyên chẩn đoán ung thư sớm ở dạ dày và đại tràng, kỹ thuật nội soi mật tụy ngược dòng trong điều trị sỏi đường mật tụy, hẹp đường mật, u đường mật, rò mật và điều trị co thắt tâm vị bằng kỹ thuật mở cơ qua đường miệng điều trị co thắt tâm vị.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Leave a Reply