Người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì và nên ăn gì?

Người mắc viêm trực tràng kiêng ăn gì và nên ăn gì là vấn đề rất được người bệnh quan tâm. Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị viêm trực tràng, do đó việc biết rõ nên kiêng ăn gì và nên ăn gì là mối quan tâm hàng đầu của người bệnh. Một chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ dinh dưỡng và cân đối sẽ hỗ trợ cải thiện tình trạng bệnh, giúp quá trình điều trị đạt hiệu quả cao hơn.

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng BSCK I Đồng Xuân Hà – Trưởng khoa Khám bệnh và Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

1.Viêm trực tràng là gì?

Viêm trực tràng là tình trạng viêm xảy ra ở lớp niêm mạc của trực tràng – một bộ phận quan trọng trong hệ tiêu hóa. Trực tràng là đoạn cuối của ruột già, kết nối với hậu môn, có nhiệm vụ lưu giữ và dẫn chất thải ra ngoài cơ thể.

Khi bị viêm trực tràng, niêm mạc trực tràng bị tổn thương, có thể dẫn đến nhiều triệu chứng khó chịu. Tình trạng viêm này có thể xảy ra tạm thời (cấp tính) hoặc kéo dài dai dẳng (mạn tính).

Người bệnh thường cảm thấy khó chịu, đau ở vùng trực tràng, thậm chí có thể xuất hiện các triệu chứng như chảy máu, tiết dịch nhầy, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm, tìm hiểu người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì, nên ăn gì kết hợp điều trị đúng cách sẽ giúp kiểm soát tình trạng bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

2. Những triệu chứng viêm trực tràng

Viêm trực tràng triệu chứng đặc trưng và phổ biến nhất là tình trạng mót rặn (tenesmus) – cảm giác khó chịu ở vùng bụng dưới, khiến người bệnh thường xuyên có nhu cầu đi tiêu, ngay cả khi ruột đã rỗng sau khi đi vệ sinh. Nguyên nhân của triệu chứng này là do tình trạng viêm và kích ứng niêm mạc trực tràng.

Ngoài mót rặn, người bệnh còn có thể gặp các dấu hiệu viêm trực tràng khác như:

• Đi cầu ra máu: Máu có thể lẫn trong phân hoặc dính trên giấy vệ sinh.
• Ngứa hoặc nóng rát vùng hậu môn: Do kích ứng và tổn thương niêm mạc.
• Chảy máu trực tràng: Thường xảy ra khi tổn thương nặng hoặc viêm kéo dài.
• Đau hậu môn hoặc trực tràng: Cảm giác đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội.
• Đau quặn bụng từng cơn: Xảy ra do co thắt ruột hoặc tình trạng viêm lan rộng.
• Tiết dịch nhầy hoặc mủ từ trực tràng: Thường kèm theo cảm giác khó chịu hoặc ngứa.
• Tiêu chảy hoặc đi ngoài phân lỏng: Có thể xảy ra thường xuyên.
• Sưng hạch bạch huyết ở vùng bẹn: Là dấu hiệu của phản ứng viêm trong cơ thể.

Viêm trực tràng có thể xảy ra đơn độc ở trực tràng hoặc là một phần của bệnh lý viêm toàn bộ đại tràng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng giúp người bệnh điều trị kịp thời và ngăn ngừa biến chứng.

3.Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng đối với người bệnh viêm trực tràng

Trước khi tìm hiểu người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì, cần hiểu rõ vai trò của dinh dưỡng đối với quá trình điều trị bệnh. Trực tràng là phần cuối của hệ tiêu hóa, nối giữa đại tràng và hậu môn, đảm nhiệm chức năng chính trong việc lưu giữ và thải chất cặn bã ra ngoài.

Khi trực tràng bị tổn thương hoặc viêm loét, chức năng tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chính vì vậy, một chế độ ăn uống cân đối và khoa học không chỉ giúp giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa mà còn hỗ trợ hiệu quả trong quá trình điều trị bệnh.

Người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì và nên ăn gì là mối bận tâm hàng đầu của nhiều người.

Mặc dù dinh dưỡng không thể chữa khỏi hoàn toàn viêm trực tràng, nhưng đó vẫn là một trong những yếu tố, đóng vai trò quan trọng trong việc giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Một chế độ ăn phù hợp sẽ cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết để cơ thể chống chọi với bệnh tật, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các phương pháp điều trị y khoa.

Vậy người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì  Hãy tiếp tục theo dõi để tìm hiểu cụ thể người bệnh viêm trực tràng cần kiêng ăn những thực phẩm nào và nên bổ sung những gì để hỗ trợ tốt nhất cho quá trình điều trị.

4. Người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì?

Bên cạnh việc tuân thủ điều trị y khoa, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm triệu chứng và ngăn ngừa diễn tiến của bệnh viêm trực tràng. Dưới đây là những nhóm thực phẩm người bệnh cần tránh:

4.1. Thực phẩm gây khó tiêu

Một số loại thực phẩm khó tiêu có thể làm tăng áp lực lên hệ tiêu hóa và khiến tình trạng viêm trực tràng trở nên trầm trọng hơn. Người bệnh nên hạn chế:

• Thực phẩm cứng, khó tiêu hóa: Các loại hoa quả sấy khô, ngũ cốc nguyên hạt, bắp rang bơ có thể gây khó khăn cho quá trình tiêu hóa và làm tổn thương niêm mạc ruột.
• Đồ ăn chế biến sẵn, chiên rán, nhiều dầu mỡ: Những món này dễ gây đầy hơi, khó tiêu và kích ứng ruột. Nên ưu tiên thực phẩm chế biến bằng cách hấp, luộc để dễ tiêu hóa hơn.
• Thức ăn cay nóng chứa capsaicin: Các món cay có thể gây rối loạn chức năng ruột, làm tăng viêm và kích thích niêm mạc ruột.
• Thực phẩm chứa nhiều đường: Bao gồm cả đường tự nhiên và đường nhân tạo (như mannitol, xylitol), dễ gây co thắt đại tràng và tiêu chảy.

Ngũ cốc nguyên hạt là một trong những đáp án của câu hỏi người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì.

4.2. Đồ ăn sống

Hệ tiêu hóa của người bệnh viêm trực tràng thường yếu hơn bình thường, vì vậy cần tuân thủ nguyên tắc “ăn chín uống sôi”. Tránh:

Thực phẩm sống hoặc chưa chín kỹ: Nem chua, rau sống, gỏi cá, tiết canh có nguy cơ chứa vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây hại, dễ dẫn đến đau bụng, tiêu chảy hoặc ngộ độc thực phẩm.

4.3. Thực phẩm không đảm bảo vệ sinh

Người bệnh cần tránh thực phẩm không rõ nguồn gốc, không được bảo quản vệ sinh hoặc chế biến tại các quán ăn đường phố. Đặc biệt:

• Rau sống, trái cây chưa gọt vỏ: Có thể chứa vi khuẩn gây nhiễm trùng đường ruột.
• Thực phẩm chưa nấu chín hoàn toàn: Đồ ăn nấu chưa kỹ có nguy cơ làm tăng tình trạng viêm.

Người bệnh nên kiêng thức ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn.

4.4. Thực phẩm làm tăng triệu chứng bệnh

Người bệnh cần hạn chế các loại thực phẩm có thể làm gia tăng triệu chứng tiêu hóa như:

• Thực phẩm chứa lactose: Sữa, bánh ngọt hoặc các sản phẩm từ sữa có thể gây tiêu chảy hoặc đầy hơi.
• Chất xơ không hòa tan: Như cellulose trong một số loại rau củ, nên hạn chế nếu bị tiêu chảy. Tuy nhiên, bệnh nhân cần bổ sung vừa đủ chất xơ hòa tan (như pectin, inulin) để cải thiện tiêu hóa và giảm táo bón.
• Chất béo dư thừa: Các món ăn nhiều mỡ làm tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa và có thể gây khó chịu.

Việc xây dựng một chế độ ăn hợp lý, hiểu rõ người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì, tránh các thực phẩm không phù hợp sẽ hỗ trợ hiệu quả trong quá trình điều trị viêm trực tràng, đồng thời giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh.

5. Người bệnh viêm trực tràng nên ăn gì?

Song song với việc hiểu rõ người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì, tuân thủ các nguyên tắc kiêng khem, người bệnh viêm trực tràng cũng cần bổ sung các loại thực phẩm có lợi để hỗ trợ kiểm soát triệu chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những thực phẩm được khuyến nghị:

5.1. Thịt trắng và hải sản

• Thịt gia cầm: Như thịt gà, thịt vịt (không da) là nguồn protein dễ tiêu, ít chất béo bão hòa và ít cholesterol hơn so với thịt đỏ.
• Hải sản: Tôm, cua, cá… cung cấp chất béo không bão hòa và các vi chất như kẽm, selen, giúp hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm viêm.

Những thực phẩm này không chỉ dễ hấp thụ mà còn giúp giảm áp lực lên hệ tiêu hóa, đồng thời cải thiện sức khỏe tim mạch.

5.2. Các loại cá giàu omega-3

• Cá hồi, cá thu, cá mòi: Là nguồn cung cấp protein chất lượng cao và axit béo omega-3, giúp giảm viêm và tái tạo niêm mạc trực tràng.
• Cách chế biến phù hợp: Hấp, luộc, kho hoặc nấu súp là lựa chọn lý tưởng. Tránh chiên rán để không gây kích ứng đường tiêu hóa.

Bên cạnh mối quan tâm “người viêm trực tràng kiêng ăn gì”, người bệnh nên tăng cường bổ sung các loại cá và rau củ giúp cải thiện hệ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch.

5.3. Sữa chua

• Sữa chua chứa probiotics (lợi khuẩn) giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch.
• Lưu ý: Nên chọn sữa chua ít đường hoặc không đường với độ chua vừa phải để tránh kích thích niêm mạc trực tràng bị tổn thương.

5.4. Trái cây tươi

Các loại trái cây tươi như táo, thanh long, bơ, bưởi, chuối… rất tốt cho hệ tiêu hóa của người mắc viêm trực tràng. Trái cây giúp cung cấp các vitamin và khoáng chất thiết yếu, hỗ trợ làm dịu niêm mạc ruột và cải thiện hoạt động tiêu hóa. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, người bệnh cần rửa sạch và gọt vỏ trái cây trước khi ăn nhằm loại bỏ nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc hóa chất.

5.5. Các loại rau xanh và củ quả

Rau xanh và củ quả là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin, và khoáng chất dồi dào, có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch và cải thiện sức khỏe tổng thể. Một số loại rau và củ quả được khuyến nghị:

• Rau xanh: Bông cải xanh, rau bina, rau dền, cải xoong, cải bẹ xanh, bắp cải…
• Củ quả: Củ cải đường, cà rốt, dưa chuột, ớt chuông…

Chất xơ từ rau xanh, đặc biệt là chất xơ hòa tan, giúp giảm áp lực lên đường tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón. Người bệnh nên chế biến rau củ bằng cách hấp, luộc hoặc nấu chín để dễ tiêu hóa hơn, thay vì ăn sống.

5.6. Uống đủ nước – Điều kiện quan trọng

Việc uống đủ nước là yếu tố không thể thiếu để duy trì chức năng tiêu hóa khỏe mạnh. Nước giúp giảm triệu chứng khó chịu như táo bón, đồng thời hỗ trợ quá trình trao đổi chất và vận chuyển chất dinh dưỡng.

• Lượng nước khuyến nghị: Từ 2 đến 3 lít mỗi ngày.
• Lưu ý đặc biệt: Đối với bệnh nhân mắc các bệnh lý tim mạch hoặc thận tiết niệu, cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa về lượng nước phù hợp để tránh gây thêm áp lực lên cơ quan chức năng.

Như vậy, bài viết đã cung cấp câu trả lời cho câu hỏi “Người bệnh viêm trực tràng kiêng ăn gì?” và gợi ý các thực phẩm nên bổ sung để hỗ trợ quá trình điều trị. Việc tuân thủ chế độ ăn uống phù hợp không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn góp phần nâng cao hiệu quả điều trị.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên kết hợp với các bài tập nhẹ nhàng và duy trì tinh thần lạc quan, thoải mái để cải thiện sức khỏe tổng thể. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp người bệnh viêm trực tràng xây dựng được chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh, hỗ trợ tốt nhất cho quá trình điều trị.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.