Khi bị đau khớp gối nên làm gì? Top biện pháp tốt nhất

Khi bị đau khớp gối nên làm gì là thắc mắc chung của nhiều người. Người bệnh cần tìm hiểu và nắm rõ một số biện pháp giúp giảm đau tạm thời,  cải thiện tình trạng đau nhức và tăng cường khả năng vận động cho khớp gối. Nhưng trong trường hợp tình trạng đau trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của BSCK II Vũ Tú Nam – Trưởng khoa Phẫu thuật Nội soi khớp & Y học thể thao, Bệnh viện Vinmec Times City; Phó chủ nhiệm bộ môn Chấn thương chỉnh hình, Đại học Vinuni thuộc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

1. Nguyên nhân gây đau nhức khớp gối

 

Đau khớp gối có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Một số nguyên nhân điển hình bao gồm:

1.1 Tổn thương khớp gối

• Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL): Đây là một loại chấn thương thường gặp ở dây chằng chéo trước, một trong bốn dây chằng nối xương đùi với xương chày. Loại chấn thương này thường xảy ra trong các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ hoặc những môn yêu cầu thay đổi hướng đột ngột.
• Gãy xương: Gãy xương ở vùng khớp gối, bao gồm xương bánh chè, có thể xảy ra khi bị ngã mạnh hoặc tai nạn xe cộ. Những người bị loãng xương cũng có nguy cơ cao bị gãy xương khi gặp chấn thương nhẹ.
• Rách sụn chêm: Sụn chêm là phần đệm giữa xương đùi và xương chày, giúp hấp thụ lực tác động lên khớp gối. Sụn chêm có thể bị rách khi khớp gối xoay đột ngột, thường gặp trong các hoạt động thể thao.
• Viêm bao hoạt dịch khớp gối: Bao hoạt dịch là lớp màng chứa chất dịch bôi trơn quanh khớp gối, giúp giảm ma sát khi cử động. Viêm bao hoạt dịch có thể gây đau nhức và làm các gân, dây chằng quanh khớp gối hoạt động không ổn định, gây khó khăn trong vận động.

• 

1.2 Các vấn đề cơ học

Đau khớp gối có thể xuất phát từ các vấn đề cơ học, khiến người bệnh cảm thấy đau nhức khó chịu. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Mảnh sạn sụn khớp: Tình trạng này xảy ra khi xương hoặc sụn trong khớp bị gãy do chấn thương hoặc thoái hóa, tạo thành các mảnh vụn di chuyển trong khớp, gây đau và cản trở vận động.
• Hội chứng dải chậu chày: Dải chậu chày là một dải mô dài từ hông đến gối, có thể bị căng và cọ xát với xương đùi, đặc biệt ở những người thường xuyên chạy bộ hoặc đạp xe, gây ra đau bên ngoài khớp gối.
• Trật khớp bánh chè đùi: Đây là tình trạng xương bánh chè bị lệch khỏi vị trí tự nhiên, gây đau đớn và khó khăn khi cử động.
• Đau hông hoặc chân: Đau ở hông hoặc chân có thể làm thay đổi cách đi đứng của cơ thể, tạo áp lực lên khớp gối và gây đau nhức do khớp gối phải chịu tải nặng.

Đau nhức vùng gối có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau.

1.3 Bệnh về khớp

Người mắc các bệnh lý về khớp thường có triệu chứng đau ở khớp gối. Một số dạng viêm khớp phổ biến bao gồm:

• Viêm khớp thoái hóa.
• Viêm khớp dạng thấp
• Bệnh Gout
• Bệnh giả Gout
• Viêm khớp nhiễm trùng

Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể gây đau khớp gối, bao gồm:

• Thừa cân hoặc béo phì: Tạo áp lực lớn lên khớp gối, dễ gây đau nhức và thoái hóa khớp.
• Thiếu linh hoạt khi vận động: Khả năng vận động không linh hoạt khiến khớp dễ bị tổn thương
• Sức mạnh cơ bắp suy giảm: Cơ bắp yếu làm giảm khả năng hỗ trợ khớp, gia tăng nguy cơ chấn thương.
• Hoạt động thể thao cường độ cao: Các môn như bóng rổ, trượt tuyết,… có thể tạo áp lực lớn lên khớp gối trong khi tập luyện, dẫn đến tổn thương.
• Nguy cơ tái phát chấn thương cũ: Những chấn thương cũ nếu không được điều trị dứt điểm có thể tái phát, gây đau khớp gối.

2. Khi bị đau khớp gối nên làm gì?

Người bệnh cần hiểu rõ khi bị đau khớp gối nên làm gì để hỗ trợ thuyên giảm cơn đau tạm thời tại nhà. Có thể áp dụng các biện pháp tự chăm sóc tại nhà để giảm đau khớp gối từ nhẹ đến trung bình và mang lại hiệu quả tích cực. Dưới đây là một số gợi ý hữu ích mà người bệnh có thể tham khảo:

2.1 Phương pháp R.I.C.E

Khi gặp các chấn thương như ngã, trẹo chân, căng hoặc bong gân đầu gối, và thắc mắc khi bị đau khớp gối nên làm gì thì phương pháp R.I.C.E là lựa chọn thích hợp để giảm đau và hỗ trợ phục hồi, bao gồm:

• R (Rest – Nghỉ ngơi): Người bệnh nên nghỉ ngơi để giảm áp lực lên khớp gối, tạo điều kiện cho khớp hồi phục.
• I (Ice – Chườm lạnh): Dùng túi đá hoặc khăn lạnh chườm lên vùng khớp gối bị đau trong khoảng 15-20 phút mỗi lần. Nếu không có đá, có thể thay thế bằng các túi rau đông lạnh. Chườm lạnh giúp giảm sưng và đau hiệu quả.
• C (Compression – Băng ép): Dùng băng gạc quấn nhẹ quanh vùng khớp gối để giảm sưng. Tránh quấn quá chặt để không gây cản trở lưu thông máu.
• E (Elevation – Nâng cao): Nâng chân lên cao khi nghỉ ngơi, đặt gối hoặc vật mềm dưới chân để giảm sưng và giảm áp lực lên khớp.

2.2 Tư thế sinh hoạt

Tư thế sinh hoạt hàng ngày cũng ảnh hưởng đến tình trạng đau khớp gối. Người bệnh nên lưu ý:

• Tránh ngồi trên các loại ghế quá thấp để không gây áp lực lên khớp gối.
• Không cúi hoặc nghiêng người khi ngồi, tránh gây căng thẳng không cần thiết cho khớp.
• Hạn chế ngồi lâu trong một tư thế, vì giữ nguyên tư thế tĩnh quá lâu trong suốt thời gian dài có thể làm khớp gối bị cứng và gây đau.

2.3. Điều trị đau khớp gối bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc là một trong những câu trả lời cho khi người bệnh băn khoăn khi bị đau khớp gối nên làm gì. Người bệnh có thể sử dụng thuốc điều trị đau khớp gối tại nhà hoặc tiêm trực tiếp tại bệnh viện theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Một số loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): có thể dùng dưới dạng uống hoặc bôi tại chỗ để giảm viêm và giảm đau.
• Capsaicin: được bôi trực tiếp lên vùng khớp gối đau để giảm cảm giác đau.
• Thuốc tiêm steroid: giúp giảm viêm nhanh, được tiêm trực tiếp vào khớp bị tổn thương.
• Tramadol
• Acetaminophen và Duloxetine

Có một số phương pháp điều trị đau khớp gối mà bệnh nhân có thể áp dụng như sử dụng thuốc.

2.4. Massage giảm đau khớp gối

Massage là phương pháp điều trị tại nhà đã được chứng minh mang lại hiệu quả cho người bị đau khớp gối. Dưới đây là quy trình từng bước thực hiện các kỹ thuật massage giúp giảm đau:

Phương pháp 1:

• Bước 1: Ngồi với tư thế đầu gối hướng thẳng về phía trước, bàn chân đặt vững trên sàn.
• Bước 2: Nắm tay nhẹ nhàng thành nắm đấm lỏng, vỗ nhẹ lên vùng đùi phía trên, phía dưới và giữa đầu gối. Thực hiện khoảng 10 lần, lặp lại 3 lần.

Phương pháp 2:

• Bước 1: Ngồi với tư thế đầu gối hướng thẳng về phía trước, bàn chân đặt trên sàn.
• Bước 2: Đặt tay lên đùi, di chuyển nhẹ từ trên xuống đến đầu gối, sau đó thả lỏng. Lặp lại động tác này ở mặt trong và mặt ngoài đùi mỗi vị trí 5 lần.

Phương pháp 3:

• Bước 1: Ngồi sao cho đầu gối hướng về phía trước, bàn chân đặt vững trên sàn.
• Bước 2: Sử dụng bốn ngón tay nhấn nhẹ vào mô xung quanh đầu gối, di chuyển lên xuống 5 lần. Lặp lại xung quanh toàn bộ vùng khớp gối.

Phương pháp 4:

• Bước 1: Ngồi trong tư thế đầu gối hướng về phía trước, bàn chân đặt trên sàn.
• Bước 2: Đặt lòng bàn tay lên đùi, lướt nhẹ nhàng từ trên xuống qua khớp gối và di chuyển ngược lên phía ngoài đùi.

Các phương pháp massage này nên được thực hiện đều đặn trong một khoảng thời gian để hỗ trợ giảm đau hiệu quả.

2.5. Liệu pháp Nóng – Lạnh

Liệu pháp chườm nóng – lạnh là một biện pháp hiệu quả khác·giúp giảm đau và cải thiện chức năng vận động khớp gối, giúp giải đáp cho câu hỏi khii bị đau khớp gối nên làm gì? . Nhiệt từ hơi nóng trong liệu pháp này giúp làm giãn cơ, tăng cường sự bôi trơn tự nhiên của khớp và thuyên giảm cảm giác cứng khớp. Người bệnh có thể dùng chai nước nóng hoặc miếng đệm nhiệt để chườm lên vùng khớp gối bị đau.

Ngược lại, liệu pháp lạnh với nước đá rất hữu ích trong việc giảm sưng, viêm và đau nhức. Người bệnh có thể bọc đá lạnh trong một lớp vải và áp nhẹ nhàng lên vùng gối bị tổn thương để giảm viêm và cơn đau.

2.6. Các bài tập thể dục

Tập thể dục nhẹ nhàng hàng ngày không chỉ giúp cơ bắp khỏe mạnh mà còn duy trì khả năng vận động linh hoạt của khớp gối. Đối với người bị viêm khớp hoặc thường xuyên đau khớp gối, duy trì các bài tập vừa sức có thể giúp kiểm soát và cải thiện triệu chứng.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng để phòng ngừa đau nhức, duy trì độ linh hoạt của khớp hay đang không biết khi bị đau khớp gối nên làm gì thì người bệnh nên thực hiện các bài tập thể dục hàng ngày. Việc giữ chân trong trạng thái nghỉ ngơi quá lâu và hạn chế vận động có thể làm khớp bị cứng, đồng thời kéo dài quá trình phục hồi chức năng.

Tập thể dục là một trong những câu trả lời cho việc khi bị đau khớp gối nên làm gì.

Người bệnh có thể chọn các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi lội, tập thái cực quyền, hoặc yoga để tăng cường sức khỏe cho khớp và cơ bắp mà không gây áp lực lớn lên khớp gối.

Tuy nhiên, khi tình trạng đau trở nên nghiêm trọng hoặc có chấn thương cấp tính, người bệnh nên tạm dừng tập luyện và tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh các biến chứng không mong muốn.

2.7 Kiểm soát cân nặng

Những người thừa cân hoặc béo phì thường có nguy cơ cao bị đau khớp gối do trọng lượng cơ thể gây áp lực lớn lên các khớp. Vì vậy, kiểm soát cân nặng hợp lý là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ này. Một số biện pháp mà người bệnh có thể áp dụng bao gồm:

Duy trì chế độ ăn uống đầy đủ: Đảm bảo cung cấp đủ các dưỡng chất thiết yếu để duy trì sức khỏe tổng thể.

Xây dựng chế độ ăn lành mạnh và cân đối: Ưu tiên ăn nhiều trái cây, rau xanh, hạn chế thịt, mỡ động vật và các chất béo không lành mạnh. Chế độ này giúp giảm lượng calo tiêu thụ, đồng thời vẫn cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết, hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả.

2.8 Dinh dưỡng

Các nghiên cứu cho thấy giấm táo có tác dụng chống viêm, giúp giảm đau ở khớp gối và các khớp khác. Người bệnh nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày các dưỡng chất có lợi như:

• Collagen
• Gelatin
• Pectin
• Thực phẩm tươi sống

Xây dựng một chế độ ăn lành mạnh, cân bằng là một trong những lời giải cho câu hỏi khi bị đau khớp gối nên làm gì.

Ngoài ra, người bệnh cũng cần hạn chế tiêu thụ sữa và các thực phẩm chứa axit, cũng như tránh một số loại rau củ như cà chua, khoai tây, cà tím,… Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân đối có thể góp phần cải thiện triệu chứng đau một cách hiệu quả.

2.9 Sử dụng tinh dầu và các chế phẩm từ hương liệu

Nghiên cứu công bố vào năm 2008 cho thấy rằng xoa bóp khớp gối bằng tinh dầu chứa gừng và cam có thể giúp giảm đau hiệu quả ở những người bị viêm xương khớp từ mức độ trung bình đến nặng. Bên cạnh đó, các loại mỡ bôi có chứa thành phần quế, gừng, dầu hạt mè cũng có tác dụng giảm đau tương tự như Salicylate, mang lại hiệu quả trong việc hỗ trợ giảm triệu chứng đau nhức khớp.

2.10 Chiết xuất từ gừng

Gừng có chứa các hợp chất chống viêm tự nhiên, hoạt động tương tự như chất ức chế COX-2. Do vậy, các sản phẩm chiết xuất từ gừng như gel, tinh dầu thường được sử dụng phổ biến trong điều trị để giảm đau và kháng viêm cho khớp gối.

3. Đau khớp gối mức nào thì cần gặp bác sĩ?

Bên cạnh câu hỏi khi bị đau khớp gối nên làm gì, thì thắc mắc không biết lúc nào cần đến gặp bác sĩ khi bị đau khớp gối cũng là nỗi lo của nhiều người. Các biện pháp điều trị đau khớp gối tại nhà thường chỉ có hiệu quả đối với các trường hợp đau từ mức độ nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên, người bệnh nên đến gặp bác sĩ ngay trong các trường hợp sau để phòng tránh biến chứng nguy hiểm:

• Bị chấn thương đột ngột ở khớp gối, cần được thăm khám và chăm sóc y tế ngay.
• Khớp gối bị đau dữ dội, có vết cắt sâu hoặc sưng tấy.
• Đau và sưng đến mức chân không thể cử động được.
• Cơn đau không giảm mà ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Đau khớp gối kèm theo các dấu hiệu sưng đỏ, nóng, và khớp có cảm giác mềm khi chạm vào.
• Triệu chứng đau kéo dài dai dẳng và có hiện tượng cứng khớp vào buổi sáng.

4. Phương pháp phòng ngừa đau khớp gối

Đau khớp gối không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe mà còn gây khó khăn trong sinh hoạt và công việc hàng ngày. Do đó, ngoài biết khi bị đau khớp gối nên làm gì, thì việc hiểu rõ các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc sớm là rất quan trọng. Dưới đây là một số phương pháp phòng tránh mà người bệnh có thể áp dụng:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Giữ trọng lượng cơ thể ở mức lý tưởng giúp giảm áp lực lên khớp gối, hạn chế nguy cơ chấn thương và viêm khớp hiệu quả.
• Hoạt động thể chất đều đặn: Tập thể dục mỗi ngày giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện sự linh hoạt. Tuy nhiên, cần lưu ý thực hiện đúng kỹ thuật để giảm thiểu nguy cơ chấn thương.
• Chọn giày phù hợp: Sử dụng giày có kích cỡ vừa vặn và độ cao phù hợp giúp giảm bớt áp lực lên khớp gối.
• Duy trì tư thế đúng: Luôn giữ tư thế đúng khi đi, đứng, ngồi và ngủ để giảm căng thẳng và áp lực lên khớp gối, bảo vệ khớp khỏi những tổn thương không đáng có.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.