Dị ứng thuốc giảm đau: Người bệnh cần xử trí như thế nào?

Dị ứng thuốc giảm đau là tình trạng có thể xảy ra khi sử dụng các loại thuốc giảm đau, đặc biệt nếu dùng không đúng cách hoặc không đúng thời điểm.  Dù phần lớn các loại thuốc giảm đau hiện nay được coi là an toàn và phù hợp cho người trưởng thành từ 16 tuổi trở lên, nhưng nguy cơ dị ứng vẫn tồn tại. Việc hiểu biết về cách xử trí khi bị dị ứng thuốc giảm đau là vô cùng cần thiết

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ [….], chuyên ngành [….], tại […]

1. Tổng quan về thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau là loại thuốc được sử dụng để giảm thiểu cảm giác đau do các bệnh lý hoặc chấn thương gây ra. Cơn đau thường gây khó chịu cho bệnh nhân và là dấu hiệu cho thấy có tổn thương tại một hoặc nhiều mô trong cơ thể. Việc sử dụng thuốc giảm đau giúp làm dịu cơn đau, mang lại sự thoải mái hơn cho người bệnh, dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguyên nhân gây đau.

Thuốc giảm đau là loại thuốc được bào chế nhằm mục đích giảm các cơn đau do bệnh lý hoặc tai nạn chấn thương gây ra.

2. Dấu hiệu nhận biết bị dị ứng thuốc giảm đau

Dị ứng thuốc giảm đau có thể gây ra nhiều triệu chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng, không chỉ dừng lại ở các dấu hiệu bên ngoài như nổi mề đay hay ban đỏ mà còn có thể ảnh hưởng đến các cơ quan bên trong cơ thể. Các biểu hiện cụ thể bao gồm:

• Nổi mề đay: Thường xuất hiện từ 5-10 phút đến vài ngày sau khi dùng thuốc, tùy thuộc vào loại thuốc và cơ địa người bệnh. Triệu chứng bao gồm ngứa, nóng rát, nổi ban và sẩn phù trên da. Trong trường hợp nặng, mề đay có thể đi kèm các triệu chứng toàn thân như chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, đau bụng, đau khớp, mệt mỏi, hoặc sốt cao.
• Nổi mẩn ngứa, ban đỏ: Thường dưới dạng mẩn nhỏ, ban sởi, hoặc ban sẩn, có kích thước nhỏ như đầu đinh, tập trung thành từng mảng gây ngứa ngáy và khó chịu cho người bệnh.
• Phù Quincke: Đây là dạng phù mề đay lớn có thể xuất hiện khi bị dị ứng thuốc giảm đau, gây sưng phù cục bộ, thường có kích thước gần bằng bàn tay, gây ngứa và đau. Phù Quincke ở đường tiêu hóa có thể gây nôn mửa và tiêu chảy dữ dội.
• Hội chứng hồng ban đa dạng có bọng nước (Hội chứng Stevens-Johnson): Xuất hiện từ vài giờ đến nhiều ngày sau khi dùng thuốc. Bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, nóng rát, ngứa toàn thân, sốt cao, nổi ban đỏ và bọng nước trên da, kèm viêm loét niêm mạc. Trường hợp nghiêm trọng có thể gây tổn thương gan, thận, đe dọa tính mạng.
• Hội chứng hoại tử tiêu thượng bì nhiễm độc (Hội chứng Lyell): Phát sinh từ vài giờ đến vài tuần sau khi dùng thuốc, với các triệu chứng như ngứa khắp người, mệt mỏi, sốt cao, mất ngủ, nổi các mảng đỏ hoặc chấm xuất huyết. Lớp thượng bì có thể bong tróc thành từng mảng, dẫn đến viêm gan, viêm thận, và có nguy cơ tử vong trong trường hợp nghiêm trọng.

Nhận biết sớm các dấu hiệu dị ứng thuốc giảm đau và xử lý kịp thời sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng cho người bệnh.

3. Cần làm gì khi bị dị ứng thuốc giảm đau

Khi phát hiện các triệu chứng dị ứng thuốc giảm đau, bệnh nhân cần ngừng ngay lập tức loại thuốc đang sử dụng. Nếu triệu chứng dị ứng nhẹ, có thể sử dụng thuốc chống dị ứng, nhưng tốt nhất vẫn nên gặp bác sĩ ngay khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Trong các trường hợp nặng như khó thở, rối loạn tiêu hóa, tức ngực, hoặc phát ban toàn thân, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Bệnh nhân cũng cần ghi nhớ các loại thuốc giảm đau đã từng gây dị ứng cho mình, sau đó thông báo cho bác sĩ để bác sĩ có thể kê đơn thuốc thay thế, tránh sử dụng lại loại thuốc đã gây dị ứng.

Hỗ trợ và điều trị triệu chứng: Trong các trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể tiến hành các biện pháp cấp cứu như cung cấp oxy, xoa bóp lồng ngực, hoặc tiêm epinephrine để duy trì huyết áp và hỗ trợ hô hấp. Ngoài ra, thuốc kháng histamin có thể được sử dụng để ức chế các chất trung gian gây dị ứng. Nếu bệnh nhân có triệu chứng viêm nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê corticosteroid để kháng viêm.

Giải mẫn cảm với thuốc: Trong trường hợp bệnh nhân không có thuốc giảm đau thay thế phù hợp, phương pháp giải mẫn cảm có thể được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ. Quy trình này bắt đầu bằng cách cho bệnh nhân tiếp xúc với một liều rất nhỏ của thuốc gây dị ứng và tăng dần liều lượng theo thời gian (thường từ 15-30 phút, rồi kéo dài trong vài giờ đến vài ngày) cho đến khi không còn phản ứng dị ứng. Phương pháp này giúp cơ thể bệnh nhân dần dần quen với thuốc giảm đau, hạn chế phản ứng dị ứng trong tương lai.

4. Cách phòng ngừa dị ứng thuốc giảm đau

Không tự ý sử dụng thuốc giảm đau mà chưa có chỉ định từ bác sĩ, chỉ dùng thuốc theo đúng đơn kê của thầy thuốc. Bệnh nhân cần tránh tự ý dùng thuốc theo lời khuyên từ những người không có chuyên môn và không nên chia sẻ đơn thuốc của mình cho người khác. Việc sử dụng thuốc giảm đau bừa bãi có thể làm tăng nguy cơ gây dị ứng và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn.

Nếu sau vài giờ dùng thuốc giảm đau, bệnh nhân phát hiện có các dấu hiệu bất thường, biểu hiện dị ứng thuốc giảm đau thì cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Phát hiện và xử lý sớm tình trạng dị ứng sẽ giúp giảm thiểu tác động xấu đến sức khỏe, ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

bệnh nhân tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên môn.

Trước khi sử dụng thuốc giảm đau, bệnh nhân cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và thông tin về thuốc. Nếu từng có tiền sử dị ứng với bất kỳ loại thuốc giảm đau nào, nên trao đổi với bác sĩ để lựa chọn loại thuốc thay thế phù hợp nhằm tránh nguy cơ dị ứng.

Khi cần mua hoặc sử dụng thuốc giảm đau, bệnh nhân nên thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ về các loại thuốc đã từng gây dị ứng trước đây. Bằng cách này, bác sĩ sẽ có thể kê đơn thuốc an toàn và phù hợp nhất cho người bệnh, giúp giảm thiểu nguy cơ phản ứng dị ứng thuốc giảm đau.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.